Sjostakovitsj 11 en Liya Petrova

Vijftig jaar geleden overleed Dmitri Sjostakovitsj. Als eerbetoon brengen de Britse sterdirigent Martyn Brabbins en Philzuid zijn van emoties overlopende Elfde symfonie.

De Russische componist Dmitri Sjostakovitsj kreeg heel wat te verduren tijdens zijn tumultueuze leven. Maar waar hij kon hield hij zijn rug recht. Te midden van alle omwentelingen verrichtte de Russische toonmeester een huzarenstuk. Sjostakovitsj slaagde erin de rauwe realiteit om te smeden in hartveroverende symfonische muziekdocumenten. Met zijn Elfde symfonie verklankt hij het Russische revolutiejaar 1905 op onnavolgbare wijze. De vierdelige symfonie beschrijft de gruwelijke wijze waarop de troepen van tsaar Nicolaas II de vredige opstand van het volk de kop indrukte. 9 Januari 1905 zou voortaan bekend zijn als Bloedige Zondag. Zijn symfonie is een kolkende smeltkroes van emoties: van verwondering en angst tot verdriet en triomf. Het werk is een soort cinema voor de oren, want met grote verbeeldingskracht brengt Sjostakovitsj de gebeurtenissen tot leven.

Sterdirigent Martyn Brabbins gidst Philzuid door deze spanningsvolle symfonie die niets aan zeggingskracht heeft verloren. Brabbins kent het Russische orkestrepertoire van binnen en van buiten. Zo studeerde hij orkestdirectie bij de vermaarde Ilya Musin aan het conservatorium van Sint-Petersburg. Over Brabbins’ recente uitvoering van Sjostakovitsj Elfde symfonie schreef de Edinburgh Music Review: ‘Een zeer speciale ervaring voor iedereen die aanwezig was.’

Net als Sjostakovitsj koos de Deense componist Carl Nielsen voor muziek met een persoonlijk stempel. Met zijn Vioolconcert wilde Nielsen vooral een werk van grote schoonheid creëren, vrij van alle opgeklopte vernieuwingsdrang en juist respectvol naar de klassieke traditie. Qua virtuositeit laat zijn neoklassieke Vioolconcert de toehoorder duizelen, maar het mocht zeker niet oppervlakkig uitpakken, aldus de componist. Nielsens  Vioolconcert is het lijfstuk van de Bulgaarse violiste Liya Petrova. In 2016 won ze de Carl Nielsen Internationale Viool Competitie. De jury werd omver geblazen door haar vertolking van Nielsens Vioolconcert. ‘Ze heeft zich het concert helemaal eigen gemaakt.’ Philzuid trakteert daarnaast op een weinig gehoord orkestjuweeltje van de Oekraïense componist Fyodor Akimenko, de eerste docent van Stravinsky.