PLT Heerlen

PLT in Heerlen

Parkstad Limburg Theaters is een verzameling van drie theaters, Theater Heerlen - voorheen Stadsschouwburg Heerlen -, Theater Kerkrade - voorheen bekend als Wijngrachttheater Kerkrade en Theater Sittard. De programmering is verdeeld over de drie locaties, afhankelijk van het type voorstelling: Theater Heerlen beschikt over drie zalen van verschillende grootte, een theatercafé en een foyer voor optredens; Theater Kerkrade heeft een middelgrote zaal. "De Stadsschouwburg Heerlen zal een leidende rol spelen bij de ontwikkeling van diverse culturele activiteiten en op deze manier actief bijdragen aan de profilering van Heerlen als een aangename stad om te wonen." - aldus oud-burgemeester Piet van Zeil in een speciale uitgave ter gelegenheid van het 30-jarig bestaan van de Stadsschouwburg Heerlen aan het Burgemeester van Grunsvenplein in 1991.

1877-1913 Na wat discussie aan het einde van de negentiende eeuw over wie verantwoordelijk was voor het culturele erfgoed van Heerlen, nam harmonie St. Caecilia het voortouw. Naast vocale of instrumentale concerten organiseerde de harmonie ook activiteiten op cultureel gebied. Een advertentie uit 1877 laat zien dat een concert van St. Caecilia onderbroken werd door komische voordrachten, een poging om meerdere disciplines samen te brengen.

De activiteiten van St. Caecilia kregen veel bijval, waardoor de eigenaar van een nieuw hotel aan de Stationsstraat, E. Dirix, een concertzaal voor St. Caecilia inrichtte. De bekende Heerlenaar, violist Charles Hennen, werkte mee aan de opening van deze concertzaal. Nog geen jaar later had Heerlen twee concertzalen: Hotel Java (op het huidige Wilhelminaplein) bood ook een eigen concertzaal aan mannenkoor St. Pancratius. Dit aanbod was echter van korte duur. Desondanks bleef Pancratius zich bezighouden met culturele activiteiten. Het koor nodigde 'Het Toneel' uit Amsterdam uit om het toneelstuk 'Lucifer', geregisseerd door Willem Royaards, op te voeren. Het werd een groot succes en legde de basis voor de bouw van het Hollandia Theater, dat in 1913 aan de Saroleastraat zijn deuren opende voor film- en toneelvoorstellingen.

1920-1961: Theater Klompstraat Een consortium had grote plannen voor de bouw van een hotel met een grote schouwburg aan de Klompstraat. In 1920 begonnen de bouwwerkzaamheden. Het theater zou volgens planning in 1921 worden opgeleverd. Al snel bleek echter dat er te weinig geld beschikbaar was voor een dergelijk project. De bouw werd stilgelegd en vijf jaar lang bleef een half afgewerkte schouwburg aan de Klompstraat liggen. In 1925 nam zangvereniging St. Pancratius het initiatief om het gebouw speelklaar te maken. Als stimulans werd het wereldberoemde koor van de Sixtijnse Kapel uitgenodigd voor een concert op 27 september 1925. Met veel inzet en vrijwilligerswerk werd het gebouw op tijd klaargemaakt. Het koor gaf er een legendarisch concert.

Toen directeur H. Vankan in 1951 de medewerkenden aan het slot van de uitvoering van de opera 'La Traviata' met bloemen wilde bedanken, stortte een deel van het plafond naar beneden. Hij zei toen: 'Dit betekent dat Heerlen klaar is voor een nieuwe schouwburg.' Na de Tweede Wereldoorlog voldeed het gebouw niet meer aan de eisen van de moderne toneeltechniek. In 1961 was het gebouw aan de Klompstraat volledig versleten en moest uiteindelijk plaatsmaken voor een parkeergarage.

1958-1961: Nieuwbouw Frits Peutz Nadat in 1958 de vergunning voor een nieuwe schouwburg was verleend, kreeg de Heerlense architect Frits Peutz de opdracht voor het ontwerp. Aanvankelijk wilde de gemeenteraad het theater bouwen op de plaats waar nu winkelcentrum 't Loon staat. Het Ministerie van Wederopbouw en Volkshuisvesting keurde dit echter niet goed. Het theater moest in het centrum van de stad komen, waarna gekozen werd voor het Burgemeester van Grunsvenplein. In november 1961 was de bouw van het nieuwe theater voltooid. De kosten bedroegen 4.758.852,57 gulden. Met de opera Don Carlos werd de opening op zaterdag 18 november 1961 feestelijk gevierd.

1994-2022: Periode Schoonderwoerd Door de jaren heen is regelmatig aan het gebouw gesleuteld. Er kwam een kleine zaal, een rotondezaal, ruimte voor het gemeentelijk archief en een oudheidkundig museum in de achterbouw. In 1994 werd Bas Schoonderwoerd, op dat moment directeur van Theater Agnietenhof in Tiel, algemeen directeur van Theater Heerlen. In die tijd verkeerde het theater in een neerwaartse spiraal en Schoonderwoerd moest dat veranderen. Uiteindelijk heeft hij 28 jaar aan het roer gestaan. Na vele jaren van voorbereiding begon in april 2005 de renovatie van Theater Heerlen. Het hele gebouw werd aangepakt en uitgebreid met een nieuwe zaal, waarbij het oorspronkelijke ontwerp van Peutz werd gerespecteerd. Eind 2022 ging Schoonderwoerd met pensioen. Hij werd per 1 januari 2023 opgevolgd door Janine Dijkmeijer, voorheen zakelijk directeur van het Nederlands Dans Theater en daarna van The New Zealand Dance Company in Auckland.