Daniel Wohl: ‘Wat AI nu al kan is opwindend, ongelofelijk en ook doodeng'
algemeen • 17 april 2024
Daniel Wohl, componist Op optimistische dagen denkt Daniel Wohl dat AI een geweldige assistent gaat worden. Maar op donkere dagen ziet hij alleen maar dystopieën in het verschiet. Die wispelturige gevoelens stopte hij in zijn nieuwe stuk ‘Uncanny Valley’, een slagwerkconcert voor slagwerker Dominique Vleeshouwers.
NRC Rahul Gandolahage, 16 april 2024
We zijn nog maar net geïnstalleerd in een café in Amsterdam of Daniel Wohl (43) wijst naar mijn smartwatch. „Is dat nou fijn, zo’n ding?” Bij het afrekenen van de koffie had hij al verbaasde kreetjes geslaakt bij het zien van een contactloze betaling met een telefoon. Voor een componist die dol is op het gebruik van allerlei elektronica in zijn muziek, is hij behoorlijk analoog, geeft-ie toe; bang dat hij nog meer een slaaf zal worden van elektronica. Maar heeft hij daar dan geen last van bij alle knopjes en schuifjes en computerprogramma’s die hij gebruikt in zijn muziek, vaak in samenspel met een analoog klassiek ensemble? „Absoluut. Maar dat voelt veel lekkerder. Dan ben je aan het ontdekken.”
Deze week hoort het zuiden van Nederland een nieuw stuk van de Frans-Amerikaanse Wohl: een slagwerkconcert voor slagwerker Dominique Vleeshouwers (artiestennaam tegenwoordig: DOMNIQ) getiteld Uncanny Valley. Vleeshouwers speelt het met orkest Philzuid (de nieuwe naam van philharmonie zuidnederland). Thema: kunstmatige intelligentie. Wohl, die in de Verenigde Staten woont, is nu een week in Nederland om met Vleeshouwers te repeteren.
Dat het rap gaat met kunstmatige intelligentie moge inmiddels duidelijk zijn. Het kan al een indrukwekkende gesprekspartner zijn en niet van echt te onderscheiden ‘foto’s’ creëren, maar ook muziek componeren. Voor het interview vroeg ik de online muziekcreator Suno, dat je op verzoek liedjes kunt laten schrijven, om een lied te maken over de samenwerking tussen Wohl en Vleeshouwers. Het AI-programma maakt een lied, met gezongen tekst en een logische muzikale opbouw en al, in een minuut. Wohl voelt er een rollercoaster aan emoties bij: „Het is ontzettend opwindend, ongelofelijk en doodeng. We zitten in een heel nieuw moment in de geschiedenis, en dat voelt heel intens. We kunnen het eigenlijk nauwelijks bevatten.”
Wispelturige gevoelens
Wat is voor Wohl het opwindende, muzikaal gezien? „Dat het ons mogelijk uit bepaalde repetitieve aspecten van componeren kan halen, met nieuwe ideeën die mensen nooit zouden verzinnen. Op optimistische dagen denk ik dat AI een geweldige assistent gaat worden, die me bijvoorbeeld tien muzikale ideeën geeft waarvan ik er één gebruik om door te ontwikkelen.” En op pessimistische dagen? „Dan denk ik dat AI iedereen kan vervangen, op misschien 0,1 procent van de mensheid na. Als die fantasie waar wordt, kan AI makkelijk een hele symfonie schrijven.” Dan lacht Wohl als een boer met kiespijn: „Het stelt me wel gerust dat hedendaagse klassieke muziek niet zo populair is. Aan die ontwikkeling valt vast geen geld te verdienen.”
