Slagwerk is het oudste én nieuwste instrument, en gaat prima samen met AI
algemeen • 15 april 2024
EINDHOVEN - Je zou even kunnen denken dat de keuken van Muziekgebouw Eindhoven tijdelijk naar het podium in de grote zaal is verplaatst. Grote blikken tomatensaus, potten, pannen en keukengerei in soorten en maten, stokjes, blikjes, houten blokjes staan opgesteld op het podium, vóór het orkest.
Eindhovens Dagblad, Marjolijn Sengers, 15 april 2024 / foto Claudia Hansen
Het zijn de instrumenten die slagwerker Dominique Vleeshouwers nodig heeft voor zijn optreden met Philzuid op donderdag 18 april. Die dag gaat Uncanney Valley van de Frans-Amerikaanse componist Daniel Wohl (1980) in première, een door de componist zelf ‘dromerig’ en zelfs ‘filmisch’ werk genoemd, waarin hij een poging heeft gedaan ‘de akoestische en de elektronische klankwereld naadloos te laten samensmelten’.
Huiverig voor AI
Uncanney Valley kwam tot stand met behulp van AI (Artificial Intelligence) en elektronica. Geen alledaags soloconcert dus, geen harmonisch vertrouwde Mozart of Beethoven, maar een werk dat qua klank, middelen en totstandkoming de grenzen opzoekt.
,,Veel mensen zijn huiverig voor AI. Raken we onze banen kwijt, gaat het onze toekomst bepalen, blijven we baas over onszelf? Een soortgelijke angst – bekend geworden onder het begrip Uncalley Valley - deed zich in de jaren zeventig voor, toen er werd gewerkt aan robots die zich steeds menselijker gingen gedragen”, vertelt Vleeshouwers. ,,Waar Daniel en ik benieuwd naar waren was of AI een creatieve partner zou kunnen zijn. Dus vroegen we AI of er een structuur te bedenken was waarbinnen percussie, elektronica en symfonieorkest kunnen samenwerken. Met de zinvolle suggesties van AI gingen we online aan de slag. Daniel stuurde vanuit zijn woonplaats Los Angeles wat naar mij, ik stuurde wat naar Daniel, hij weer naar mij, en zo pingpongden we heel wat op en neer. Daarnaast improviseerde ik live in mijn studio op slagwerk en elektronica en keek Daniel online mee. Hij kon dan meteen aangeven wat hij gave passages vond.”
Vleeshouwers was door deze intensieve samenwerking de creatieve partner van de componist. ,,Daardoor voelt dit slagwerkconcert ook als iets heel persoonlijks voor mij.” De vrije hand heeft hij donderdag overigens niet. Hoewel er wel enige ruimte is voor improvisatie heeft de componist de solopartij heel precies uitgeschreven.
Harmonie van het Heilig Hart
Geboren in het Limburgse Altweerderheide is Dominique Vleeshouwers (31) Nederlands beroemdste slagwerker en is hij hard op weg ook wereldwijd een reputatie te vestigen. Om met reuzesprongen door zijn cv te lopen: als zesjarige hanteerde hij voor het eerst de drumstokjes bij de Harmonie van het Heilig Hart in zijn geboorteplaats.
In 2014 won hij het prestigieuze Tromp Percussion Concours, in 2020 werd hem de Nederlandse Muziekprijs uitgereikt. Vleeshouwers denkt ‘out of the box’, en maakt producties met totaal verschillende disciplines en culturen.
Met Eindhoven en Philzuid voelt hij zich verbonden. ,,Hoewel ik nu in Amsterdam woon en overal in de wereld speel, voelen Eindhoven en Philzuid toch een beetje als thuis. In Eindhoven won ik Tromp, speelde ik al eerder met dit orkest en zijn de contacten altijd warm gebleven. Tromp heeft veel deuren geopend. Het heeft een naam in de slagwerkwereld, de kandidaten komen dan ook overal vandaan. Voor slagwerkers is Eindhoven de hoofdstad van Nederland! Ik ben er dan ook trots op dat ik me vanaf dit jaar artistiek leider van dit concours mag noemen.”
Iedereen kan trommelen
Lees je over Vleeshouwers, dan lees je over een man die via muziek de verbinding zoekt met bijna letterlijk ‘het ritme van het leven’. ,,Voordeel is: iedereen kan trommelen. Ik heb in diverse Afrikaanse landen gewerkt. Het leuke is dat ik in Nederland een jarenlange opleiding heb gevolgd en in Senegal of Marokko van een lokale trommelaar nieuwe ritmes leer. Zonder dat ik de taal spreek heb ik meteen contact. Het boeiende van slagwerk is dat het het oudste én het jongste instrument is. Toen mensen nog geen taal hadden werd er al getrommeld, pas de laatste decennia doet slagwerk mee als volwaardig podiuminstrument.” Op het programma met Philzuid staan ook werken van Mozart, Bartók en Haydn.
