Recensie Blauwbaards Burcht: De klassieke opera ‘Blauwbaards burcht’ is in bewerking van Opera Zuid als realistische scènes uit een huwelijk

Voor Opera Zuid ensceneert regisseur Kenza Koutchoukali Blauwbaards burcht op een minimalistische manier. Dat dat werkt is te danken aan zangers Thomas Oliemans en Deirdre Angenent, die ook als acteurs overtuigen.

J. Camilleri, de Volkskrant

‘Welke duistere geheimen bewaart u achter slot en grendel?’ In Theater aan het Vrijthof in Maastricht draagt dirigent Duncan Ward de proloog tot Blauwbaards burcht voor. De enigmatische verzen zijn van het Hongaars naar het Engels vertaald en herschreven. Ward klinkt als een gemoedelijke hoogleraar in de psychologie. Dit is duidelijk geen doorsnee enscenering van Béla Bartóks bloedstollende opera.

Het één uur durende horrorverhaal ontvouwt zich in een mythische tijd, in een burcht die symbool staat voor de ziel van de kasteelheer, Blauwbaard. Ondanks zijn waarschuwingen opent zijn nieuwe bruid Judith de zeven gesloten deuren die zijn geheimen verbergen. Zij ontdekt grote ambitie en rijkdom, maar ook sporen van geweld en verdriet: een folterkamer, een meer van tranen en in de laatste kamer, Blauwbaards drie exen, eeuwig bevroren tussen leven en dood.

Voor Opera Zuid ensceneert regisseur Kenza Koutchoukali het stuk als realistische scènes uit een huwelijk. Na zijn toespraak neemt Ward zijn plaats voor het orkest, dat op het podium zit achter het decor, een zitkamer en een eetgedeelte. De eerste rusteloze maten klinken ongebruikelijk ingetogen, eerder verwachtingsvol dan onheilspellend.

Blauwbaards façade

Een verliefd echtpaar komt opgetogen binnen. Bariton Thomas Oliemans maakt zijn roldebuut als Blauwbaard. Voor mezzosopraan Deirdre Angenent is Judith een oude bekende. Ze stelt hem vragen, eerst speels, dan dringend. Blauwbaard, goedgehumeurd en gul, verrast haar met een parelsnoer. Hij schenkt haar spontaan een boeket rode rozen.

Maar naarmate ze dieper in zijn psyche wroet, begint zijn façade af te brokkelen. Na het grote crescendo dat de vijfde deur ontgrendelt, smeekt hij haar om hem verder niets te vragen, maar ze kan niet stoppen. Oliemans wrijft vertwijfeld door zijn haar. Woedend smijt hij de bloemen op de salontafel.

Minimalistische voorstelling

De nadruk op de acteursregie werkt, omdat Oliemans en Angenent, twee van de beste operazangers die Nederland rijk is, ook overtuigen als acteurs. De keerzijde van deze minimalistische voorstelling is dat er in het eerste halfuur zo weinig gebeurt dat het aanvoelt als een semiconcertante uitvoering.

Ward ondersteunt de regie door in de eerste scènes de lyriek uit te lichten, daarmee de naargeestige stemming dempend die het stuk zo aangrijpend maakt. Doordat het Philzuid achter het speelvlak zit, klinken de houtblazers ver weg en omfloerst, terwijl hun slibberige gekronkel en hysterische gekrijs juist vaak de spanning aan de kook moet brengen.

Als de sfeer gaandeweg gevaarlijker wordt, laat Ward de teugels gelukkig vieren. Bonzende ritmes en ijzig tintelende glijtonen sleuren ons mee naar het slot, Blauwbaards vlammende ode aan al zijn vrouwen. Judith pakt haar handtas en trekt haar mantel aan. Loopt ze weg of blijft ze? Het denkbeeldige doek valt.