Philzuid steekt zijn nek uit, en blaast doeltreffend lucht, zwier en lading in Richard Strauss’ ‘Eine Alpensinfonie’. **** De Limburger

Philzuid onder leiding van Duncan Ward.

De uitdaging is immens, want in het stuk zijn 125 musici betrokken, en de lengte is een klein uur zonder onderbreking. Chef-dirigent Duncan Ward dirigeert het met kinderlijk gemak en elastiek aan zijn stok. Ook de verschillende blazerssoli – bijna iedereen moet met de billen bloot – mogen er zijn. 

Philzuid bestaat 10 jaar, maar hun jubileumseizoen zal niet de geschiedenis ingaan als het meest uitdagende: het ijzeren repertoire overheerst. Bij teveel avontuur gaan de luisteraars morren, aldus de (inmiddels vertrokken) intendant Stefan Rosu afgelopen september in een interview in deze krant. Daarnaast stelt de subsidiënt zo zijn eisen met betrekking tot publieksbereik. De houdgreep zorgt voor een disbalans, want een symfonische instelling zou niet alleen het gekende moeten bewaren, maar tevens zonder schroom andere wegen moeten tonen. Dat het ook anders kan bewijst dit affiche, met Richard Strauss’ spectaculaire Eine Alpensinfonie als hoofdschotel. 

In het stuk uit 1915 wordt een beklimming en afdaling van een Alp in 22 aaneengesloten deeltjes in klank geschilderd. De uitdaging is immens: 125 musici zijn erbij betrokken, en de lengte is een klein uur zonder onderbreking. Het zijn de hoofdredenen waarom deze symfonische kolos vooral een paradepaardje is geworden voor top orkesten in de grote cultuurcentra. Opvallend: de zaal zit nagenoeg vol. Je nek uitsteken loont dus.

Chef-dirigent Duncan Ward blaast lucht, zwier en lading in de karrenvracht aan noten, en blijkt een uitstekend inzicht in de partituur te hebben. Daarnaast heeft hij elastiek aan zijn stok: het kinderlijke gemak waarmee hij de monsterbezetting voortstuwt of afremt, ondertussen verschillende lijnen tot een sluitend vlechtwerk verbindend, is indrukwekkend. Ook de verschillende blazerssoli – bijna iedereen moet met de billen bloot – mogen er zijn, met name de lange solo van de 1e hoboïst: zo expressief hoor je het zelden.

Hoogtepunt 
Een van de vele hoogtepunten is het onweersgeklater aan het slot, dat niet verzinkt in een oeverloze decibeldouche, maar uitblinkt in transparantie, dosering, en een kiene opbouw. Het is opmerkelijk, want voor de rest overheerst een gespierde klank, en worden ook zachte, intieme passages vaak te fors aangezet. Dat daardoor de nodige reliëfwerking verloren gaat wreekt zich in de epiloog: innerlijke beleving ontbreekt, de juiste verdieping wordt niet bereikt.

Voor de pauze klinkt een fonkelnieuw Hoornconcert van Gavin Higgins, waarin de eveneens Britse solist Ben Goldscheider excelleert: zijn gouden klank is zuiver en ruim, bovendien is hij tegen ieder duivelskunstig stuiterwerk bestand. Toch wordt het geen succes, want de componist jaagt de luisteraar op met zijn – dat wel – bulkende ideeënrijkdom, waar maar weinig lijn in komt. Geen wonder dat het langzame tweede deel, waar lange solo-gedeeltes doeltreffend tegenover idyllisch hout en warme strijkers worden geplaatst, het beste van het stuk heeft. Na zoveel drukte lijkt het een oase.

Gehoord: Philzuid onder leiding van Duncan Ward Waar: Theater aan het Vrijthof (2 maart) Beoordeling: ****

Maurice Wiche De Limburger

Foto's: Focuss22