Ed Spanjaard

Spanjaards productie van Wagner's Ring des Nibelungen met de Nederlandse Reisopera oogstte de hoogste internationale waardering: "Dit was een orkestrale Wagner; het zou een sensatie hebben veroorzaakt in Bayreuth. Spanjaard ondersteunt de zangers op voorbeeldige wijze".

Ed Spanjaards cd-opnames bestrijken een breed repertoire, variërend van concertaria’s van Mozart -met sopraan Lenneke Ruiten- en Edisons winnende hedendaagse werken van Ton de Leeuw en Rudolf Escher met het Nederlands Kamerkoor tot een dvd-opname van Boulez' Éclat in samenwerking met de componist zelf. In 2019 maakte Ed Spanjaard met het Atlas Ensemble en cellist Jean-Guihen Queyras een prachtige opname voor BIS Records van Nomaden, een nieuw werk van Joël Bons (die met deze compositie de uiterst prestigieuze Grawemeyer Award for Music Composition won).

Hij begon zijn carrière als repetitor bij het Royal Opera House Covent Garden en de Bayreuther Festspiele. Hier ontwikkelde hij zijn liefde voor opera. Sindsdien dirigeerde hij vele nieuwe producties, waaronder Così fan tutte (Orkest van de Achttiende Eeuw), Don Carlos en Peter Grimes (Nederlandse Reisopera), Pelléas et Mélisande (Opéra National de Lyon), Der Rosenkavalier en vijf Puccini opera’s (Opera Zuid). Spanjaard: "Het verhaal dat in muziek is omgezet, het dramatische aspect en alle emoties die daarmee gepaard gaan moeten in je hart en in je hele lichaam resoneren. Dat is mijn doel als dirigent."

Ook dirigeerde hij verschillende kameropera's van Guo Wenjing (Holland Festival, Parijs, Frankfurt, Lincoln Center New York). In het najaar van 2020 komt de lange documentaire ‘Inner Landscape’ van cineast Frank Scheffer in roulatie, die een fascinerend inzicht geeft in de samenwerking van componist Guo Wenjing, stersopraan van de Chinese Opera Shen Timei en Ed Spanjaard.

Zijn succesvolle carrière van 37 jaar als dirigent van het Nieuw Ensemble resulteerde in talloze premières en tournees, waaronder uitnodigingen voor internationale festivals in Edinburgh, Berlijn, Venetië en Shanghai.

De intensieve en vruchtbare samenwerking met componisten als Carter, Harvey, Ferneyhough, Donatoni en Loevendie leidde tot vele nieuwe werken en cd-opnames. Ed Spanjaard bouwde in zijn jaren als chefdirigent van het Limburgs Symfonie Orkest een uitgebreid repertoire op, met programma's gewijd aan componisten als Bartók, Bruckner, Dvořák, Messiaen en Ravel - én met unieke half-scenische uitvoeringen van Debussy's Le Martyre de Saint-Sébastien, waarvoor - op verzoek van Spanjaard - een nieuw libretto en een nieuwe choreografie werden gemaakt door respectievelijk Ramsey Nasr en Toer van Schayk.

Sinds 2001 is hij met enige regelmaat gastdirigent bij het Koninklijk Concertgebouworkest, waar hij niet alleen wordt gewaardeerd voor zijn programma's van Franse muziek (Debussy, Dukas, Roussel), maar ook voor het grote symfonische repertoire (Brahms' Tweede en Tsjaikovski’s Vijfde Symfonie). Tot de orkesten die Ed Spanjaard leidde behoren verder het Symfonieorkest van Dallas, het Deens Nationaal Symfonieorkest, Ensemble InterContemporain (Parijs), Ensemble Modern (Frankfurt), Klangforum Wien en in München zowel de Symphoniker als de Philharmoniker.

Ed Spanjaard werd gevraagd om als dirigent en pianist op te treden bij het huwelijk van koning Willem-Alexander en koningin Máxima in 2002.

Hij dirigeerde meerdere malen het Residentie Orkest, in onder meer een gedenkwaardige productie van Verdi's Aida en opnames in de gerenommeerde serie 'Vierhonderd jaar Nederlandse muziek'.

In 2016 debuteerde hij bij het Scottish Chamber Orchestra met Brahms' Deutsches Requiem en bij de Aalto Opera in Essen; daar dirigeerde hij Wagners Fliegende Holländer en Puccini's Turandot.

Tijdens zijn recente chefdirigentschap van het Orkest van het Oosten presenteerde Ed Spanjaard naast veel nieuw repertoire grote orkestwerken als Tsjaikovski’s Pathétique en de Symfonie van César Franck. De uitvoeringen met zijn orkest van deze twee werken kregen ook in het Amsterdamse Concertgebouw veel bijval.

Tot de hoogtepunten in het seizoen 20/21 behoorden optredens in de NTR ZaterdagMatinee in het Amsterdamse Concertgebouw met het Groot Omroepkoor (met Frans repertoire), een uitvoering van Vaughan Williams' 8e Sypfonie met de philharmonie zuidnederland, de productie 'The Garden' met ASKO Schönberg en een optreden met het Residentie Orkest in de Doelen in Rotterdam ('Walls of the Universe').

Onlangs was Ed Spanjaard te zien in twee grote muziekdocumentaires: ‘Inner Silence’ van Frank Scheffer tijdens het Holland Festival, over de samenwerking met traditionele Chinese musici, en ‘Weggewist’ van Harro Henkemans, over leven en werk van componist-pianist Hans Henkemans. Deze film beleefde zijn première tijdens het Nederlands Filmfestival in september 2021.

Tijdens de 2021 editie van November Music dirigeert Ed Spanjaard opnieuw de philharmonie zuidnederland in o.a. het jaarlijkse Bosch Requiem, dat dit jaar is gecomponeerd door Hawar Tawfiq met als titel ‘Requiem des Fleurs et des Nuages’ (4 November 2021 in Muziekgebouw aan 't IJ and 5 November 2021 in het Jheronimus Bosch Art Center in 's-Hertogenbosch).

Op 2 april 2022 vindt de première plaats van een nieuwe productie van de Nederlandse Reisopera onder leiding van Ed Spanjaard: Bedřich Smetana's Die verkaufte Braut, in een gloednieuwe Nederlandstalige bewerking van Anne Lichthart. De opera, met de titel: Bruid te koop!, is tot en met 12 mei 2022 op tournee door heel Nederland.

In het seizoen 22/23 leidt Ed Spanjaard het Noord Nederlands Orkest in een reeks Nieuwjaarsconcerten (5-14 januari 2023).

Als pianist heeft Ed Spanjaard zich gespecialiseerd in liedbegeleiding. Recente concerten waren er onder meer met bariton Maarten Koningsberger, met wie hij een cd opnam met Mahlers liederen uit Des Knaben Wunderhorn, en met cellist Pieter Wispelwey en mezzosopraan Cora Burggraaf. Ed Spanjaard werd in september 2012 benoemd tot leraar orkestdirectie aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten.